#weekly learning 1: hiểu lại về học
learning should be safe and fun.
Hallo Leute,
Đây là chiếc series học hành mình sẽ không bật newsletter vì sợ các bác sẽ bị khủng bố email mất thôi. Tuy nhiên, nếu bài nào mình tâm đắc quá thì mình cũng phá lệ bật lên để chia sẻ nó với các bác hoặc là mình cũng rất thoải mái share link qua Page của mình.
Vào thẳng chủ đề thì mình đang tham gia Học Cách Học 4, và là khóa học thứ 2 của MỞ mình tham gia sau WOTN4, lại có duyên với số 4 rồi.
Vào chủ nhật hằng tuần, mình sẽ có bài recap thế này, gọi là #weekly learning và đây là số đầu tiên. Mình đặt tên cho số này là “hiểu về học” để mình dễ hiểu.
Vì keywords năm nay của mình là “Học và Trải Nghiệm” nên mong các bác cũng enjoy các chủ đề trên cùng mình.
Được rồi, let’s go!
Liveclass #1 mình học được gì ấy nhở?
Kể từ ngày mình bắt đầu hứng thú chuyện học và đặt biệt là học online, mình phát hiện ra là mình không có một mẫu template ghi chú bài giảng nào ra hồn. Gần đây thì mình đã quay lại thử phương pháp Cornell Notes và nó có vẻ work với mình nên cứ dùng tiếp thôi.
1/ Về Cộng đồng và Khoá HCH#4
Bởi vì đây là khóa thứ 2 học live của MỞ (đúng hơn là khóa thứ 3 tính luôn khóa ghi chú :)))) thì mình tin tưởng 99.99% vào những gì MỞ đang làm về khóa học và cộng đồng.
Khen thế MỞ sẽ nở mũi mất, thôi thì kể chút mình sẽ có 5 tuần học như thế này về Học Cách Học:
để từ đó tụi mình ra về với 2 bàn tay như thế này:
Tổng quan khóa học là thế, nhưng chuyện mình tìm đến Học Cách Học còn là nhiều thế hơn nữa….
2/ Về hành trình học tập của chị Hương ft hành trình học tập của mình
Khi lần đầu tiên xem hành trình học tập của chị Hương mình lập tức nhận thấy có hình ảnh chính mình ở đâu đó liền, thậm chí là cùng ở một trường đại học Luật.
Mình đã rất xúc động và đã lắng nghe cẩn thận khi chị Hương kể về chuyện chị bị bệnh trước thềm thi tốt nghiệp năm lớp 12, và khoảnh khắc chị cầm sổ khám bệnh lên chị đã tự hỏi "Nếu ngày mai mình biến mất khỏi thế giới này thì mình sẽ có để lại cái gì cho mọi người đây?, mọi người sẽ nhớ gì về mình?, mọi người có nhớ về điểm số GPA của mình không?"
Đây là khoảnh khắc mình thấy cực kỳ đồng cảm, vì mình cũng gần như là 'khách hàng VIP' của bệnh viện 🫠 và mỗi lần mình ngồi trong bệnh viện, chờ khám, chờ lấy thuốc, nhìn dòng người với hàng trăm khuôn mặt lo lắng khác nhau và chính mình cũng đang thấp thỏm cho sức khỏe của mình và thậm chí khi mình đang typing những dòng này mình cũng đang tự hỏi về câu hỏi đó:
"Nếu mình chỉ còn 1 ngày để sống, cái mình muốn mọi người nhớ đến mình là gì? Mình đã trao đủ những điều tốt đẹp đến cho đời chưa? Mình đã trao đi nhiều kiến thức như ông nội mình chưa (ôi sao khúc này lại đi peer pressure với ông nội nhỉ?:))" nhưng đó là những gì mình đang nghĩ ngay lúc này.
Trong chương trình thạc sĩ mà chị Hương được học có dạy như này: "Cách mà bạn học tốt nhất, đó chính là cách mà bạn trở thành thầy của người khác" vì thế bạn cần phải chia sẻ nó, bạn sẽ bán quyền sử dụng "đất" và đất ở đây chính là kiến thức, thời gian, năng lực.
3/ Learning should be fun:
Thuyết củng cố động lực1
Mình đúc kết ngắn gọn khi hiểu về thuyết này là: Chơi thì vui, thì học cũng phải vui.
Thuyết củng cố động lực này mình và chúng mình đã được trải nghiệm ở nhiều thể loại rồi, điển hình hay thấy nhất chính là quả Streak của con cú xanh Duolingo và những cục đá quý đá vàng, đá bạc mà nó liên tục ban thưởng cho bạn khi bạn hoàn thành nhiệm vụ. Và nó cũng sẽ tức giận, mặt đỏ lên, tím tái giận dữ, bạn bị mất streak nếu bạn bỏ bê chuyện học hành. 💁
Và rất nhiều quyển sách, ví dụ được đi từ thuyết này đi ra.
4/ Learning should be safe
Hồi xưa đi học nhiều lúc không muốn đến lớp nếu hôm đó có tiết hóa, sinh vì mình không phải dân khối B. Nhưng dĩ nhiên vẫn phải đến trường, rồi sau này lên đại học rất nhiều môn kinh điển mà bản thân không muốn học tí nào và cũng không hiểu vì sao phải học. Chắc không phải một mình mình từng nghĩ: “Đi học chứ có phải đi tù đâu mà sợ dữ vậy?”
Vì vậy, chuyện học ngoài vui ra còn phải an toàn, ta có biểu đồ như sau:
Nói nhanh biểu đồ này một chút, mình nhận ra hồi xưa đi học phần lớn thời gian mình nằm đâu đó trong #hệ-chai-sạn(anxiety zone) và #hệ-chông-chênh (apathy zone). 🫠
Đây là 2 hệ khi ngồi trông lớp học kiểu như: không biết phải làm gì, vì sao tôi ở đây hoặc kiểu "điếc không sợ súng, gần như khu vực cuối lớp sẽ là chỗ ngồi của mình. Vì mình muốn né tránh sự chú ý của thầy cô để không gọi lên bảng làm bài, ngồi ở đó có thể làm việc riêng của mình.
Trái lại, #hệ-chill (comfort zone) và #hệ-chiến (learning zone) lại là kiểu 'con ngoan trò giỏi' của lớp, tụi này rất ham học, hay ngồi bàn đầu, môn nào cũng chill, câu hỏi nào cũng chiến. Và dĩ nhiên thời đi học mình rất ít chơi hệ này trừ khi đó là môn mình yêu thích, mình chỉ cảm nhận được mình chính thức chơi hệ này khi mình 'THI LẠI ĐẠI HỌC' :) (lý do vì sao mình lại higlight trên ở hành trình học tập).
Do thời gian dài ở trong #hệ chênh - sạn quá lâu, nên lúc chuyển qua #hệ chill - chiến mình có đôi lúc bỡ ngỡ, hoặc cảm giác mới lạ vì thấy việc học có vẻ khá fun hơn mình tưởng, cũng không hẳn ác mộng từng nghĩ.
Cũng chính điều đó, chính cái cảm giác vui vẻ, mới lạ đó kích thích mình tiếp tục học. Yah, learning should be safe.
Ngoài ra thì mình lĩnh hội thêm 2 biểu biểu đồ/ công thức/ format này, à thì mình có vẽ lại cho dễ hiểu xíu:
Từ 2 hình trên trên mình reflect tới một chuyện cũ xa lắc:
Mình nhớ đến những lớp học cũ mình từng học trước đó, mình nghĩ phần lớn là do mình đã không chủ động phát biểu, hơn là cách dạy của một số ít giáo viên làm mình thụ động. Nhưng về phần lớn mình nghĩ vẫn là do mình đã thụ động và mình đã tự tạo cho mình vỏ bọc kém an toàn, đúng nghĩa hơn là “tự bước ra khỏi vùng an toàn của learning should be safe”.
Ngoài ra, cũng từ 2 phía, đâu đó trong các lớp học, mình nghĩ văn hóa "nghĩ gì nói đó - tôn trọng các câu chuyện" (dĩ nhiên trong phạm vi văn hóa - ứng xử chừng mực) chưa được phát triển một cách thoải mái ở thời điểm mình học, nhưng lứa học sinh về sau có vẻ đã chủ động hơn và mình mừng cho điều đó.
Mình biết là chuyện học bắt đầu lúc nào cũng được, không bao giờ là muộn, việc bắt đầu lại khi ở tuổi trưởng thành cũng có nhiều cái trải nghiệm khá là hay.
P/s: Không biết có ai đọc đến đây không, đặc biệt là người trong lớp học:), thật ra bài 1 tên là: Gắn kết và Cam kết ạ :)) mình đặt quả tên ở trên để mình dễ nhớ bài thôi.
Một lần nữa, chân thành cúi đầu 90 độ nếu bạn đã đọc đến đây.🙇♂️
"Bài viết thuộc khoá học Học Cách Học"
Reinforcement Theory of Motivation (B. F. Skinner, 1957)
Đọc xong muốn đi học cách học quá huhu
Nên học nhooo, siêu nhiều 🧠 luôn í Thảo ơi