#weekly learning 3: nghĩ thoáng về động lực học tập, để yêu việc học hơn
Hallo Leute,
Chiếc weekly learning thứ 2 cũng trong series học hành, như tiêu đề có sẵn, phần này thiên về các động lực học tập. Trước đó mình nghĩ động lực thì chỉ có động lực bên ngoài và động lực bên trong, cũng không biết là có phân chia thêm như thế nào, bữa học trước thì mình được tiếp nhận kiến thức "thuyết ngũ hành của động lực” (mình gọi thế cho dễ nhớ) 👀
Và "thuyết ngũ hành" của động lực là gì, mời bạn cũng theo dõi chú khủng long vượt chướng ngại vật nhé. 🦖
Chú khủng long sẽ đi tìm theo con đường như sau, xoay quanh xoay quanh 5 thứ tự nhất quán, và đây là thuyết ngũ hành xoay quanh cái cây mà mình gọi một cách vô tri
1/ Sở thích & trí tò mò
mình thử phân tích những gì bạn đã bookmark, bạn có sở thích như thế nào?
Lập một bảng và chia nó thành 4 phần như bên dưới: trải nghiệm ↔️ thông tin, đa dạng ↕️ chi tiết.
- Có 3 nguồn gây ra kích thích trải nghiệm: phức tạp, mới lạ, tưởng tượng và nguồn với thông tin: mập mờ và mâu thuẫn, kiểu như này:
Ví dụ như: bạn nghe mình kể chuyện đi thi lại đại học, mình nghĩ bạn cũng sẽ tưởng tượng cảnh mình học bài sml. Bình luận của chị Hân trong lúc học mình thấy còn khá đỉnh hơn đó là “nếu bạn muốn trải nghiệm cả 3 thì có thể tải tinder hoặc bumble…” 💏
Và 2 nguồn kích thích thông tin: mình cũng phát hiện là cái ví dụ app hẹn hò trên nó cũng ứng với cái cột thông tin luôn :)) vừa mập mờ, vừa mâu thuẫn.
Cũng từ đó, nó sẽ suy ra hành vi của mình trong sự tò mò ban đầu đó, ta có slide như này.
Vi dụ: mình muốn thông tin chi tiết nhưng đa dạng -> thì chúng ta sẽ lên những trang như Ted Talk, news.
Ở góc phần thứ 3 này, chị Hương có nói về ví dụ những các game mô phỏng chuyện học, nhiều người muốn chuyển trải nghiệm giải đố học tập thành chơi game và trí tò mò sẽ được kích hoạt. Nhưng bài toán đặt ra, game đó phải có được bộ 3 combo: phức tạp - mới lạ - tưởng tượng, thì khi đó nó mới thật sự kích thích được người học (lật đật nhớ lại đã tải và xóa không biết bao nhiêu app học tập :)))
À thì…. 30 ngày viết dở và đều cũng ở góc số 1 nha, tại you don't know what you will write tomorrow ._.
Nhưng tò mò không, không bao giờ đủ: Chúng ta cần một cái thói quen + môi trường -> để hành động tìm hiểu.
Đấy là 1 phần nhỏ trong động lực 1/5 con đường, chú khủng long vẫn tiếp tục nhảy:
2/ Sự ghi nhận (attributions)
→ thử phân tích lời bạn đã nói với bản thân, câu nói ảnh hưởng đến bản thân bạn như thế nào và phân tích thành 3 điểm.
Điểm kiểm soát tâm lý (internal - external)
Điểm ổn định (ổn định - không ổn định)
Điểm quản lý hành động (có thể hành động - không thể động)
nó sẽ cụ thể ở bảng này.
Mình thì hiểu đoạn này như một câu manifest, đặt câu có tích cực và rõ ràng càng tốt. Nếu bạn đã từng đọc đâu đó về thực hành lòng biết ơn, viết những câu tích cực, hay kiểu thông điệp vũ trụ ấy.
Khi lần đầu mình sử dụng app Atoms (app thiết lập thói quen của James Clears) và có hướng dẫn đặt câu cho thói quen của mình. Cấu trúc được hướng dẫn luôn là: Tôi sẽ làm - việc gì đó - thời gian lúc mấy giờ - môi trường ở đâu - để trở thành (mẫu người tôi muốn trở thành) => càng cụ thể càng tốt.
Những lời tích cực lúc nào cũng hiệu quả và có động lực tốt hơn tiêu cực, đây là cách mình đặt mục tiêu tập thể dục (lúc mình chưa biết gì về chuyện đặt mục tiêu):
Mình tập thể dục để khỏe hơn mỗi ngày: nghe OK nhỉ✅
Mình tập thể dục để hạn chế bệnh nhất có thể -> là sẽ vẫn còn bệnh đúng không cả nhà ?!? 🫠
Lời nói nó có thể vận vào người là có thật ý, và cách mình chọn những lời hoa thơm ý đẹp cũng là cách mình sống tốt với chính mình nữa. Và lời nói ở đây, không chỉ là của mình, cũng có thể của người xung quanh, nếu là những lời hoa không thơm - bướm không lượn, mình nghĩ chúng ta cũng nên suy xét về việc không đón nhận những thông điệp đó.
tiếp nha… mới load 2/5 thôi ạ
3/ Tư duy ảnh hưởng đến động lực như thế nào?
Đây, như đoạn đầu mình có nói mình nghĩ động lực lực bên ngoài và động lực bên trong, nhưng không chỉ có thế nó còn có 1 cục "hệ những người nản lòng" và 3 cục này phân phối trên <-> tư duy kiên định - tư duy phát triển.
As you can see the picture below, động lực bên ngoài khá là to dài và cách của mình là hãy lấy nó nuôi cái cây của mình.
Mình sẽ giải thích nhiều hơn cục ở giữa nha, vì lúc học chỗ này đầu mình load chậm nhất. Phần động lực bên ngoài chiếm rất lớn, tuy nhiên để điều tiết được nó - lấy được nó, dùng được nó cho việc học của mình thì phải quay về với chính mình. Mình sẽ dùng câu hỏi để giải quyết nó: “Mình có thực sự muốn làm nó hay không?”. Những động lực này hay ở chỗ, nó không đứng yên một chỗ mà nó có thể điều hướng tích hợp, quan trọng là mình có muốn làm nó không.
Xem các cột trên tương ứng 1-2-3…, thì mình chọn ra các ô làm ví dụ:
(2) - mẹ ơi, con được điểm 10 mẹ thưởng con nhé - > thưởng như nào quay lại “thuyết củng cố động lực ở bài 1”
(3) - lỡ đóng tiền tập gym 6 tháng rồi, không tập thì hơi tội lỗi hen.
(4) - việc tập gym sẽ cho một body đẹp, một sức khỏe tốt hơn
(5) - 30 bài viết đổi lấy 25 bát phở, bạn còn có thêm cả mớ skill viết blog và một cộng ‘đồng roai’ xịn xò
🤔 Sau khi viết mấy ví dụ trên, cộng với cái Attributions bên trên, mình thấy mối quan hệ rõ ràng trong việc đưa ra một câu nói có động lực tích cực, đủ mạnh mẽ, đủ rõ ràng để buộc bản thân phải hành động. Không thôi thì mọi thứ chỉ là nửa vời hoặc có cố gắng nhưng không đáng kể.
Và nói thêm về động lực bên trong, thấy nó có vẻ hơi lép vế với động lực bên ngoài: vì như bạn thấy tò mò không chưa đủ, yêu thích không chưa đủ, bạn phải cần nhiều hơn cả thế. Vậy thì lại quay về câu hỏi: “Bạn muốn học (môn/việc…) đó để làm gì?” → từ đó điều hướng tư duy phát triển trong việc tạo động lực.
Tiếp theo mình nhảy một phát đến 2 phần cuối nhen, vì bữa Mở Mang mình thấy Fuong đã gộp chung lại, mình thấy okela nên mình cũng gộp lại luôn =)))
4+5/ Mục tiêu và Niềm tin vào bản thân (Goals, Self efficacy)
→ nhìn lại lần gần nhất bạn thành công hoặc cảm thấy thành tựu (achievement)
Động lực cũng bao gồm: Mục tiêu và niềm tin vào bản thân, mình thì gọi đây là bảng quy đổi cơ hội. 🤗
Vì khi nhìn từ bên trái → phải, bạn sẽ thấy, nếu mình nhìn theo chiều hướng tích cực của vấn đề, chỉ cần thay đổi từ khóa theo hướng tích cực hơn, thì vấn đề cũng mở ra nhiều cánh cửa khác giải quyết hơn. Thay vì thất bại → We’ll say: cơ hội học hỏi, lần sau làm lại tốt hơn, kiểu thế.
Khi tiếp cận mục tiêu trong động lực, mình lại nghĩ đến một vấn đề cũ. Tuy cũng có mục tiêu điểm cao, nhưng cách đặt mục tiêu sai quá và cách học cũng sai nữa. Trong những lúc mình chán học bài, thay vì đưa lý do để bào chữa rằng mình không còn cách khác, thì mình nên thay bằng “cách học này quá vẹt, mình nên tiếp cách khác dễ nhớ hơn” thì mình chẳng bao giờ trong nhóm đội sổ trả bài 🫠
Còn về niềm tin vào năng lực, nhìn vào hình dưới phức tạp nhiều chữ vậy thôi nhưng mình sẽ tóm gọn một câu dễ hiểu với mình đó nó là: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng quả đất lên🔥” (Archimedes)
TÓM LẠI LÀ… ĐỘNG LỰC HỌC - THUYẾT NGŨ HÀNH XOAY QUANH CÁI CÂY LÀ KIỂU NÀY
Loài người chúng ta (mình khá thích chị Hương dùng từ loài người chúng ta hehe), là một thể phức tạp, siêu siêu phức tạp. Nó kết nối quá nhiều thứ, chuyện học là một con đường dài để loài người chúng ta tiến hóa và phát triển. Cũng chính vì vậy, cách tạo động lực của việc học cũng không hề đơn giản nhưng không có nghĩa là không làm được.
Khi nhìn thoáng về việc học, nhìn thoáng hơn về nó mình lại thấy nó là một cái gì đó luôn hiện hữu mỗi ngày với mình, chỉ là mình chưa biết cách gọi tên nó (như bài trước mình chưa biết cách gọi tên các lý thuyết học tập).
Nhìn thoáng hơn việc học, giúp mình nhìn rộng ra được tấm bản đồ học tập của mình và tìm ra cách học phù hợp hơn cho từng môn học, cho từng vấn đề.
Một lần nữa, chân thành cúi đầu 90 độ nếu bạn đã đọc đến đây.🙇♂️
"Bài viết thuộc khoá học Học Cách Học"
Để xem lại các bài viết trước trong series, bạn có thể đọc tại đây:
lớp này học nhiều thật :))) không như lớp em :)))